Hoe moet je smartengeld claimen?

Een andere bestuurder rijdt door het rood stoplicht en veroorzaakt een ongeval met jou. Gevolgen? Veel stress, schade aan de auto en enkele letsels. Jij hebt niets verkeerd gedaan, dus het logisch gevolg is een schadevergoeding. Als je schade hebt, moet die worden vergoed. Toch blijft het aansprakelijkheidsrecht altijd wel wat enigmatisch. Zeker indien we het hebben over de immateriële schade is dat het geval. We vertrekken van het onderscheid tussen de materiële en de immateriële schade, geven aan hoe je het smartengeld kan berekenen en wat je moet doen om het te claimen.

Materiële en immateriële schade: wat is het verschil?

Voor je behandeling of voor de rechtsbijstand maak je kosten. Deze kunnen zeer verschillende zijn: dokterskosten, medicatiekosten, renovatiekosten, etc. Als je niet meer kan werken zoals voorheen dan heb je bovendien ook te kampen met een inkomensverlies. Dit allemaal samen is dan ook relatief makkelijk te bewijzen, hoewel het berekenen ervan soms een echt huzarenwerk is. Je verzamelt jouw loonbrief, alle facturen en dergelijke. Hierna verzoek je de tegenpartij om de materiële schade te vergoeden, dus alle onkosten en inkomensverliezen. Het verschil met de emotionele of psychische schade kan niet groter zijn. Ten gevolge van het letsel door dieren of door het verkeersongeval, blijf jij achter met een trauma. Je hebt pijn, verdriet, slapeloze nachten, geestelijk leed of minder levensvreugde. We verstaan allemaal wat deze woorden betekenen en kunnen er ook een gevoel aan koppelen. Maar een getal? Een schadevergoeding? Dat is moeilijker. De vergoeding voor deze schade noemen we het smartengeld.

Hoe moet je het smartengeld claimen?

Zoals altijd, moet je eerst bewijzen verzamelen. Je eist, dus je bewijst. Hierbij moet je niet enkel bewijzen wat er is gebeurd, maar ook welke de gevolgen ervan zijn. Natuurlijk moet er tussen deze twee een coherentie bestaan. De bewijzen slaan enerzijds op het ongeval of de fout. Wat is er gebeurd, hoe verliep het ongeval en wie is hieraan schuldig? Anderzijds slaan ze ook op de gevolgen van het ongeval. Zoals hierboven gesteld, is dat de immateriële en materiële schade. Ook die schade moet je bewijzen. De schadevergoedingen kunnen tot slot van een verzekeraar of de tegenpartij zelf worden gevorderd. Het spreekt voor zich: je kan enkel een schadevergoeding eisen van de aansprakelijke tegenpartij, hoewel het diens verzekeraar is die de betaling kan verrichten. Als iemand geen schuld treft of er geen verband is tussen jouw schade en de fout, dan zal je hen ook niet kunnen aanspreken. Eenmaal al het bewijs is verzameld en de situatie is omschreven (alsook alle argumenten), moet de tegenpartij aansprakelijk worden gesteld. Dit kan in een (aangetekende) brief waarbij duidelijk alles wordt vernoemd. Hierbij kan ook al meteen om een voorschot worden gevraagd. De tegenpartij kan dan kiezen om de claim wel of niet te aanvaarden. Hij kan met een tegenvoorstel komen of weigeren, al dan niet met argumenten. Tot de definitieve afwikkeling en uitkering van de letselschade kan de omvang van de schade veranderen. Opvolgen van de situatie en wijzigen van de schadeclaim kan nodig zijn.

Smartengeld berekenen

We hebben het al gezegd. Jouw pijn, verdriet of leed in een bedrag waarderen is zeker niet zo gepiept. Het is afhankelijk van verschillende factoren zoals de ernst van jouw letsels, persoonlijke gegevens (leeftijd, burgerlijke stand, etc.) en de aard van het ongeval. De jurisprudentie wordt van onder het stof gehaald om zo een degelijk dossier op te bouwen. Het is bovendien ook niet altijd mogelijk om meteen te bepalen op hoeveel smartengeld je recht hebt. Bijvoorbeeld omdat schade niet altijd meteen zichtbaar is. Een medische eindsituatie kan enkel de volledige impact op jouw kwaliteit van het leven bepalen. Dat is de situatie waarbij de letsels volledig zijn hersteld of waarbij er geen wezenlijke verbeteringen of verslechteringen meer zullen zijn. Schadeclaims kunnen lang duren. Gelukkig betalen verzekeraars ook voorschotten op het smartengeld. Hiermee kan je toch makkelijker in de loop van de zaak, welke vaak tussen anderhalf en twee jaar kan duren, overbruggen. Een indicatie voor de hoogte van de letselschade en smartengeld kan je vinden in de ANWB Smartengids. Niet eenieder kan hier zomaar mee overweg. Het is namelijk bedoeld voor de vakwereld van de juristen, verzekeringsmaatschappijen, advocaten en schadebehandelaars.

Smartengeld voorbeelden

Ter illustratie geven we twee smartengeld voorbeelden. Het wordt al snel duidelijk dat Nederland geen vermaardheid geniet omwille van haar hoge smartengeldvergoedingen. 1° In een eerdere zaak heeft een 77-jarige man een vergoeding van 24.958 euro gekregen. Zijn onderbeen moest worden geamputeerd na een aanrijding met een motorrijder. Zijn gezondheid voor het ongeval was uitstekend. Zo hielp hij met het huishouden en waren zijn hobby’s fietsen en in de tuin werken. Na het verkeersongeval was dat natuurlijk anders. 2° Een 25-jarige man werd aangereden en had hier zware medische gevolgen aan overgehouden. Het ging onder andere om: een dwarslaesie, een ingeklapte long, permanente verlamming, reuk- en smaakverlies en andere blijvende schade. De rechter hield rekening met de jonge leeftijd van het slachtoffer en kende een, naar Nederlandse normen, ‘hoge’ smartengeldvergoeding van 90.756 euro toe.