De gynaecoloog Wildschut heeft in de jaren ’80 en ’90 minstens zeventien donorkinderen verwekt met zijn eigen zaad. De wensmoeders gingen ervan uit dat het zaad afkomstig was van een anonieme donor. De misstand kwam aan het licht toen een donorkind, dat via een DNA-databank haar biologische familie wilde achterhalen, een match had met een nicht van de gynaecoloog. Vervolgens werden nog zestien donorkinderen gekoppeld aan Wildschut.
Het bestuur van het Isala ziekenhuis in Zwolle benadrukt dat hiermee de vertrouwensband met de patiënten is geschonden. Hoewel de kinderen geen reden hebben gezien om het ziekenhuis aansprakelijk te stellen realiseren ze zich dat de kunstmatige inseminatie moreel niet juist was, aldus het bestuur. Het ziekenhuis en de kinderen van de donorarts komen met een statement naar buiten om meer openheid te bewerkstelligen. Om de kans op relaties tussen halfbroers en -zussen te verkleinen, vinden ze het belangrijk dat donorkinderen weten wie hun biologische vader is.
Een andere arts die zijn eigen zaad gebruikte, is de bekende fertiliteitsarts Jan Karbaat. Deze verwekte minstens 71 donorkinderen. De donorkinderen moesten bij de rechter afdwingen dat hun DNA vergeleken mocht worden met dat van Karbaat [1].
Het handelen van Karbaat en van Wildschut is tuchtrechtelijk, strafrechtelijk én civielrechtelijk verwijtbaar. Volgens het tuchtrecht dient een arts te handelen “zoals het een behoorlijk beroepsbeoefenaar betaamt”. Als een arts niet handelt zoals het een behoorlijk arts betaamt kan er een maatregel opgelegd worden zoals een waarschuwing, geldboete, schorsing of schrapping uit het register. Daarnaast handelden Karbaat en Wildschut in strijd met het Wetboek van Strafrecht: door deze vrouwen te gebruiken om zich mee voort te planten en door misbruik te maken van hun bevoegdheid, is sprake van oplichting, zie dit fragment van EenVandaag [2]. Daarnaast hebben Karbaat en Wildschut civielrechtelijk onrechtmatig gehandeld, wat grond kan vormen voor een vordering wegens onrechtmatige daad en wanprestatie.
Het is de zoveelste keer dat er misstanden aan het licht komen bij kunstmatige inseminatie. SAP Advocaten pleit er dan ook voor dat klinieken voorzichtig zijn bij deze vorm van voortplanting. SAP Advocaten onderschrijft het statement van het ziekenhuis en van de kinderen van Wildschut, dat het belangrijk is dat donorkinderen weten wie hun biologische vader is en dat de kans op relaties met halfbroers en -zussen verkleind moet worden [3]. Zo staat SAP Advocaten donorkind Maria bij, die via de rechter wil achterhalen via haar donorvader is [4]. Deze zaak wordt eind januari 2021 mondeling behandeld bij de rechtbank Arnhem. Minister van VWS Hugo de Jonge heeft al aangegeven dat spermadonoren in principe niet anoniem mogen blijven [5].
[3] https://www.sapadvocaten.nl/sap-komt-op-voor-donorkinderen/
[4] https://www.sapadvocaten.nl/donorkind-eist-identiteit-van-verwekker-bij-de-rechter/, https://www.sapadvocaten.nl/mark-de-hek-geeft-toelichting-bij-eenvandaag-op-eis-donorkind/
