Wat zijn de gevolgen van seksueel misbruik?

Dat seksueel misbruik grote gevolgen kan hebben voor het verdere leven, hoeven we vast niet te vertellen. Het gaat dan ook om een ingrijpende vergrijpping waarbij de vrije wil van het slachtoffer wordt geschonden. Dat gevoel van kwetsbaarheid blijft vaak nog gedurende het verdere leven nazinderen. Seksueel misbruik kent echter ook nog heel wat andere gevolgen. Wij bekijken die gevolgen vanuit medisch oogpunt, vanuit het strafrechtelijk oogpunt en focussen ons ook even op het aansprakelijkheidsrecht.

Vanuit medisch oogpunt

De psychologische gevolgen van seksueel misbruik verschillen van slachtoffer tot slachtoffer. Hierbij spelen verschillende factoren een rol. Onder andere de afhankelijkheidsrelatie tot de dader, het gedrag van de omgeving, de duur en de frequentie van het misbruik, het aantal daders, de leeftijd van het slachtoffer, het geslacht van slachtoffer en dader, het al dan niet gebruiken van geweld en het ingrijpend karakter van de uitgevoerde seksuele handelingen. In de praktijk merkt de medische literatuur onder andere het ontstaan van angsten en fobieën op, zeker in afhankelijkheidsrelaties. Stoornissen waarbij achterdochtigheid centraal staat, treden eveneens vaker op. Verder is er sprake van een negatief zelfbeeld, vaak veroorzaakt door schaamte- en zelfs schuldgevoelens. Ook spreekt de medische literatuur over problemen met het trekken van gedragsmatige, seksuele en gevoelsmatige grenzen. Vaak gaat dat echter samen met een gebrekkige lichaamsbeleving, ook bij intimiteit en seksualiteit. Overigens hebben veel slachtoffers van seksueel misbruik een aversie ten opzichte van seksualiteit, hoewel ze het moeilijk hebben om dat te uitten of in latere relaties grenzen op te leggen. Opmerkelijk is dat jongens die door een volwassen man seksueel misbruikt werden, later sneller in de knoop raken met hun eigen seksuele identiteit. Tot slot is er ook een grotere kans op automutilatie, al dan niet ten gevolge van dissociatie. Ook erkennen we natuurlijk de lichamelijke gevolgen van seksueel misbruik. Denk aan de overdracht van SOA’s, urineweginfecties en gynaecologische klachten. Indien er ook geweld bij gemoeid werd, zijn ook de gevolgen van die mishandeling soms verregaand. Bij groepsverkrachtingen kan er een uitscheuring plaatsvinden bij het perineum (het gebied tussen de vagina en de anus). Bij onvoldoende verzorging zal dat snel in infecties resulteren. Opgelet: de lichamelijke en psychologische gevolgen bij gehandicapte slachtoffers verschillen sterk van bovenstaand overzicht, zeker indien het gaat om emotionele, sociale of cognitieve beperkingen. Zo heeft de medische literatuur het hier over een moeilijkere verwerking, een groter risico op het ontstaan van gedragsproblemen en het versterken van de bestaande beperkingen.

Vanuit strafrechtelijk oogpunt

Bij het bepalen van de strafrechtelijke sanctie houdt men rekening met de kenmerken van het strafbaar feit. Wel is het zo dat artikel 22b Wetboek van Strafrecht een taakstrafverbod oplegt. Dat taakstrafverbod is van toepassing van zodra het gaat om een “ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit”, wat bij seksueel misbruik bijna altijd van toepassing zal zijn. Enkel in bepaalde uitzonderingsgevallen zal de strafrechter de sanctie beperken tot een taakstraf (vaak 240 uur) in samenhang met een voorwaardelijke gevangenisstraf. Vaker zal een effectieve gevangenisstraf van zes jaar of langer uitgesproken worden.

Voor het aansprakelijkheidsrecht

SAP Letselschade Advocaten staat slachtoffers van seksueel misbruik bij tijdens het bekomen van een schadevergoeding. Een slachtoffer van seksueel misbruik kan zich immers bij de strafzaak voegen om zo een schadevergoeding te bekomen. Die schadevergoeding moet alle kosten ten gevolge van het seksueel misbruik dekken. Denk bijvoorbeeld aan therapeutische uitgaven maar ook aan heelkundige ingrepen. Gelet op het primordiaal karakter van seksueel misbruik zal de grootste aandacht echter uitgaan naar de smartengeldvergoeding. Die smartengeldvergoeding zal steeds gebaseerd worden op de concrete feiten en kan variëren van enkele honderden tot tienduizenden euro’s. Ook hier is SAP de belangenbehartiger bij uitstek om de smartengeldvergoeding te begroten, te onderbouwen en te claimen.