De sjoemelsigaret

Aan het begin van deze maand kreeg rechtbank Rotterdam de opdracht zich te buigen over het fenomeen ‘sjoemelsigaret’. Stichting Rookpreventie Jeugd heeft deze zaak aangespannen tegen het ministerie van VWS. De term sjoemelsigaret komt voort uit het meetsysteem dat gebruikt wordt om te bepalen hoeveel teer en nicotine er in een sigaret zit, de rookmachinemethode. De anti-tabaksindustrie is het hier niet mee eens, omdat de roker de gaatjes in het filter van zijn sigaret dichtknijpt (zowel met vingers als wanneer de sigaret tussen de lippen hangt). Deze gaatjes zorgen ervoor dat er schone lucht het lichaam ingezogen wordt tijdens het roken. Deze schone lucht verdunt de schadelijke stoffen uit een sigaret. Het meetsysteem knijpt deze gaatjes niet dicht, waardoor er in de meting meer schone lucht wordt meegenomen dan tijdens het werkelijke gebruik. Op deze manier wordt er ‘gesjoemeld’ met de hoeveelheden gevaarlijke stoffen die de roker binnen krijgt, aldus het RIVM.

Het Europese Hof

Deze meetmethode is goedgekeurd in de Europese wetgeving. Het systeem geeft immers het verschil in hoeveelheid stoffen tussen verschillende soorten sigaretten aan. Eerder verwees rechtbank Rotterdam deze zaak, door deze wetgeving, door naar het Europese Hof. Dat oordeelde dat het gebruik van de rookmachinemethode niet zo zwart-wit is als het lijkt. Hoewel het een toegestane meetmethode is, is het erg onduidelijk voor de consument. Volgens het Europese Hof kon de roker niet weten dat de sigaret die hij rookte zoveel schadelijker voor zijn gezondheid is dan dat de verpakking doet vermoeden.

SAP tegen de tabaksindustrie

Discussies en rechtszaken over de tabaksindustrie en sigaretten zijn niets nieuws. In Nederland begon het met een kort geding in 2000. John Roth stond een PTT-werknemer bij in zijn aanklacht tegen zijn werkgever. Dit leidde tot de eerste rookvrije werkplek in Nederland. Een aantal jaar later stond de letselschadeadvocaat van SAP ex-roker Peter Römer bij die een zaak aanspande tegen de tabaksindustrie (British American Tobacco) voor het letsel (longemfyseem) dat hij opliep terwijl British American Tobacco al decennia wist hoe schadelijk roken was.

De toekomst

Sinds 2000 is er een hoop gebeurd. Stations zijn rookvrij, steeds meer buitensportverenigingen kiezen voor een rookverbod en in 2015 werd een start gemaakt met De Rookvrije Generatie, wat onder andere geleid heeft tot rookvrije zones rond scholen en ziekenhuizen. Toch lopen zowel rokers als niet-rokers nog steeds veel risico op letsel. Volgens de Rijksoverheid overlijden er jaarlijks duizenden mensen aan de gevolgen van meeroken.

Dus, hoewel het duidelijk is wat de schade van een pakje sigaretten is, zijn rechtszaken zoals die in Rotterdam nodig. Het aantal stoppende-rokers is afgelopen jaar met vijf procent afgenomen ten opzichte van het jaar daarvoor en het totale aantal rokers nam juist toe. Er lijkt nog een lange weg te gaan.

Waarschijnlijk doet de rechter half oktober uitspraak over de zaak in Rotterdam.